رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی امروزه در پزشکی جایگزین از جمله درمان‌هایی است که بسیار به آن توجه می‌شود و کم نیستند کسانی که با دیدی بسیار مثبت به آن و در واقع مزایایی که برای سلامت بدن دارد می‌نگرند. رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی قدمتی طولانی دارد، به گونه‌ای که بیش از ۵۰۰۰ سال است که مورد استفاده قرار گرفته و تأثیر مثبت داشته است.
اگر می‌خواهید بدانید رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی چیست، چه مزایایی دارد و چگونه می‌توان استفاده‌اش کرد این نوشتار را تا به انتها مطالعه کنید.
رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی چیست؟
رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی نوعی از پزشکی جایگزین است که در آن از برخی گیاهان و روغن‌های ضروری خوش‌رایحه جهت درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. در واقع در رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی با استفاده از استنشاق و یا مالیدن برخی روغن‌های ضروری عمل درمان صورت می‌گیرد.
اما این فرآیند چگونه صورت می‌پذیرد؟
[tie_list type=”lightbulb”]
- گیاهان از برخی مواد شیمیایی مفید برای محافظت از خود در برابر حشرات و یا حتی باکتری‌ها و ویروس‌ها برخوردار اند.
- در عملی که اصطلاحاً «تقطیر» نامیده می‌شود، روغنی از گیاهان دارویی گرفته می‌شود. این روغن حاوی همان موادی است که به آن‌ها اشاره شد. روغن یا اسانس گرفته شده از گیاهان دارویی پس از فرآیند تقطیر با الکل مخلوط می‌شود تا ماندگاری بیش‌تری داشته باشد و قدرت آن حفظ شود.
- از آن‌جا که روغن‌های گرفته شده از گیاهان از قدرت بسیاری برخوردار اند، عموماً به هنگام استفاده از آن‌ها در آروماتراپی با روغن‌های حاملی هم‌چون روغن بادام، روغن نارگیل و روغن جوجوبا ترکیب‌شان می‌کنند.
[/tie_list]
حقایقی جالب در مورد رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی
رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی ، چنان‌که در بالا نیز گفته شد، قدمتی طولانی دارد و سال‌های بسیار است که امتحان خود را پس داده و ثابت کرده که برای درمان برخی بیماری‌ها و اختلالات کاربرد دارد، به گونه‌ای که برخی اسناد حکایت از آن دارند که رایحه‌درمانی در تمدن‌های اولیه از جمله تمدن چین، مصر، روم و حتی در میان سرخ‌پوستان نیز رواج داشته است.
در این بین، برخی حقایق جالب در مورد رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنم:
[tie_list type=”starlist”]
- بیش از ۲۵۰۰ سال پیش، “هیپوکراتس” یا همان “بقراط” از حمام‌های معطر برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌کرده است.
- جالب آن که در سده‌ی اول پس از میلاد دانشمند مشهور، “دیوسکوریدس” در نوشته‌های خود از برخی روغن‌های معطر برای درمان بیماری‌ها نام برده است، از جمله: روغن‌های دارچین، مر، ریحان، رازیانه، کندر، سرو کوهی، کاج، رز، رزماری و آویشن.
- از روغن‌های ضروری در مصر باستان توسط کشیش‌ها استفاده می‌شده است.
- گفته می‌شود سربازان فرانسوی در طی جنگ جهانی اول هنگامی که به منزل بازمی‌گشته‌اند از روغن‌های ضروری جهت درمان زخم‌ها و کاهش افسردگی استفاده می‌کرده‌اند.
- در دهه‌ی ۸۰ قرن بیستم بود که آروماتراپی یا همان رایحه درمانی به ایالات متحده راه یافت.
- در حال حاضر شمع‌ها، روغن‌ها و عطرهای مختص آروماتراپی بیش از همیشه به فروش می‌رسند.
[/tie_list]
روش‌های استفاده از رایحه درمانی
در رایحه درمانی از یک روش خاص استفاده نمی‌شود، بلکه روش‌های مختلفی وجود دارند که از طریق آن‌ها می‌توان از مزایای رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی بهره جست. از جمله:
[tie_list type=”plus”]
- پخش کردن ترکیبی از روغن‌های ضروری در هوا (یا پخش کردن صرفاً یک روغن در هوا)
- استنشاق کردن روغن‌ها با بینی
- ماساژ درمانی با استفاده از روغن‌های ضروری
- حمام کردن در وانی که روغن‌های ضروری در آن ریخته شده
- مالیدن روغن‌ها بر روی پوست
[/tie_list]
از روغن و یا اسانس چه گیاهانی در رایحه درمانی استفاده می‌شود؟
[tie_list type=”thumbup”]
- گیاهان، از جمله رزماری، نعناع، پونه کوهی و آویشن
- برگ‌ها، از جمله برگ اکالیپتوس
- علف‌ها از جمله علف لیمو
- دانه‌ها، مانند دانه‌ی رازیانه
- میوه‌ها از جمله پرتقال، گریپ فروت و لیمو
- گل‌ها از جمله گل رز و شمعدانی
- چوب درختان از جمله چوب درخت‌های سدر و کاج
- ریشه‌ها، هم‌چون ریشه‌ی زنجبیل
- صمغ‌ها از جمله صمغ درخت کندر
- و …
[/tie_list]
چه کسانی می‌توانند از رایحه درمانی استفاده کنند؟
تحقیقات نشان از آن دارند که رایحه درمانی ( عطردرمانی ) یا آروماتراپی برای افراد زیر ممکن است مفید باشد:
[tie_list type=”heart”]
- افراد مبتلا به استرس و اضطراب مزمن
- افرادی که به افسردگی دچار اند
- کسانی که از دردهای عضلانی و مفصلی رنج می‌برند
- آنانی که به ناراحتی‌های گوارشی مبتلا هستند
- افراد دارای مشکلات پوستی
[/tie_list]
خواص رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی
فارغ از موارد بالا، برخی از خواص رایحه درمانی در تحقیقات بسیاری که صورت گرفته مورد اثبات واقع شده‌اند. از جمله:
۱- تقویت اعصاب:
نتایج بسیاری از تحقیقات نشان از آن دارند که برخی از روغن‌های ضروری از جمله روغن اسطوخودوس و بابونه می‌توانند در تسکین استرس و اضطراب و نتیجتاً در تقویت اعصاب مفید باشند.
بنابراین اگر به استرس مبتلا هستید می‌توانید چند قطره روغن اسطوخودوس به وان حمام اضافه کنید.
۲- بهبود وضعیت خواب:
از آن جا که استفاده از روغن‌های ضروری می‌تواند موجب کاهش استرس شود، در نتیجه می‌توان با استفاده از آن‌ها در وضعیت خواب نیز بهبودی حاصل کرد. بنابراین افرادی که بدخوابی، کم‌خوابی، بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب دچار هستند می‌توانند از روغن‌های اسطوخودوس، بابونه، وتیور، رز و یلانگ یلانگ استفاده کنند. جهت استفاده از مزایای این روغن‌های ضروری برای وضعیت خواب می‌توانید یا یک ساعت پیش از خواب هر یک از آن‌ها روی پوست بمالید و یا آن‌که از شمع‌های آروماتراپی استفاده نمایید.
۳- درمان بیماری‌های تنفسی:
بعضی از روغن‌های ضروری از خواص ضد میکروبی برخوردار اند و می‌توانند موجب تصفیه کردن هوای اتاق شوند و به این ترتیب در درمان بیماری‌های تنفسی مفید باشند.
۴- تقویت سیستم ایمنی:
تحقیقات نشان از آن دارند که استفاده از روغن مرکبات می‌تواند در بهبود عملکرد سیستم ایمنی مفید بوده و موجب کاهش خستگیِ ناشی از افسردگی شود.
۵- بهبود سلامت پوست:
با مالیدن برخی از روغن‌های ضروری بر روی پوست بدن و سر می‌توان از آکنه، شوره سر، اگزما و سایر مشکلات پوستی جلوگیری به عمل آورد و یا درمان‌شان کرد. به عنوان مثال، روغن درخت چای از جمله بهترین و محبوب‌ترین روغن‌ها برای سلامت پوست است زیرا از اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد عفونی برخوردار می‌باشد.
۶- کنترل علائم و عوارض سرطان:
از رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی می‌توان برای بیماران سرطانی جهت کاهش درد، کاهش استرس، کاهش حالت تهوع و در کل کنترل برخی علائم و عوارض سرطان استفاده کرد.
عموماً از روغن‌های کندر، زنجبیل، اسطوخودوس، گل شمعدانی، رز و مریم گلی برای این مورد استفاده می‌گردد.
۷- تسکین درد و التهاب:
با پخش کردن ترکیبی از روغن‌های ضروری در هوا و یا مالیدن آن‌ها به اعضای بدن می‌توان موجب تسکین درد و التهاب شد. به عنوان مثال می‌توان از روغن مر، زنجبیل، زردچوبه و پرتقال جهت تسکین درد ناشی از آرتریت استفاده کرد.
۸- افزایش میل جنسی:
مدت‌های بسیار است که از رایحه درمانی جهت افزایش میل جنسی استفاده می‌شود. برای تعادل هورمونی، افزایش سلامت جنسی و همچنین افزایش قدرت زنانگی می‌توان از روغن چوب صندل، روغن رزماری، روغن گل شمعدانی و روغن یلانگ یلانگ استفاده کرد.
رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی با عود
گاه از عود نیز برای رایحه درمانی استفاده می‌شود. فقط نکته‌ای که بایستی به آن توجه داشته باشید این است که از آن‌جا که عودهای مصنوعی عموماً از مواد سمی ساخته می‌شوند جایگاهی در رایحه درمانی ( عطر درمانی ) یا آروماتراپی ندارند و در واقع از عودهای طبیعی در رایحه درمانی استفاده می‌گردد.
از دیرباز تا کنون عمدتاً عود را از پوست درختان، صمغ، دانه‌ها، گل‌ها و علف‌ها ساخته‌اند. به سبب رایحه‌ی خوش عودها از آن‌ها هم‌چون روغن‌های ضروری در بسیاری از مراسم‌ها، خصوصاً مراسم‌های مذهبی، استفاده می‌شده. جالب است بدانید که یک کتیبه مربوط به حدود ۳۵۰۰ سال پیش در مصر وجود دارد که در آن استفاده از عود سفارش شده است.
به هر صورت، نکاتی در مورد استفاده از عود در رایحه درمانی وجود دارند که در ادامه می‌توانیم به همراه یک‌دیگر مروری بر آن‌ها داشته باشیم:
[tie_list type=”checklist”]
- یکی از بهترین نوع عودها که عموماً سفارش به استفاده از آن می‌شود، عود خون اژدها (Dragon’s Blood) است. سوزاندن این عود در کمک به رفع اسهال، کاهش عوارض ویروس معده، کاهش تب و درمان زخم‌ها مفید است.
- از عود چوب صندل نیز جهت کاهش استرس و ایجاد فضای معنوی می‌توان استفاده کرد.
- از دیگر عودهایی که با سوزاندن آن استرس رخت بر می‌بندد و آرامش جای‌اش را می‌گیرد می‌توان از عود اسطوخودوس نام برد.
- عود عنبر از جمله خوش‌رایحه‌ترین عودهای موجود است و می‌تواند برای ایجاد تعادل در سیستم‌های بدن مفید باشد.
- از عود سرو هندی نیز می‌توان جهت کاهش افسردگی و بهبود خلق و خو استفاده کرد.
- عود یاسمین نیز برای تعادل هورمون‌ها مفید بوده و می‌تواند محرک میل جنسی باشد.
- گفته می‌شود عود پتچولی برای تسکین اعصاب مفید بوده و حتی می‌تواند افزایش قدرت اعصاب بدن را در پی داشته باشد.
- از عود رز نیز می‌توان به هنگام مراقبه استفاده کرده و نتیجتاً آرامش و آسودگی خاطر را تجربه نمود.
[/tie_list]
سخن آخر
برای بهره بردن از خواص رایحه درمانی هیچ زمان دیر نیست. حال که این نوشتار را مطالعه کردید و دیدید که از طریق استفاده از روغن‌های ضروری و همچنین انواع عود می‌توان به آرامش، افزایش هوشیاری، عدم وجود اختلالات خواب و … رسید دیگر دلیلی برای درنگ نیست.
این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که هم روغن‌های ضروری و هم عودها قیمت نسبتاً پایینی دارند و این نیز خود دلیل دیگری ست برای استفاده از رایحه درمانی.
