اگر پاهای شما به طور مدام به خواب می رود و یا گزگز می کند و یا اینکه دچار تعریق زیاد و سرگیجه می شوید، ممکن است چربی خون شما بالا رفه باشد. از آن جایی که ابتلا به این بیماری در سراسر جهان و همینطور در کشورمان به سرعت در حال افزایش است، ما در این مطلب قصد داریم شما را به طور کامل با چربی خون، علائم و راه های درمان آن آشنا نماییم.
چربی خون چیست ؟
بالا رفتن مقدار کلسترول و یا تری گلیسرید از مقدار معمول و طبیعی آن ها در خون باعث ایجاد بیماری چربی خون می شود. کلسترول و یا تری گلیسرید در اثر استفاده بیش از میزان مورد نیاز و یا زمانی که در سوخت و ساز چربی اختلال ایجاد می شود افزایش می یابند. بالا بودن چربی خون موجب گزگز، مورمور شدن و خواب رفتگی پا می شود و درهنگام خواب، کف پا بسیار داغ می شود و فرد را از خواب بیدار می کند.
علائم چربی خون
[tie_list type=”checklist”]
- فشار خون علائم مختلفی دارد که در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد :
- حس سنگینی، خستگی و کوفتگی در بدن
- سرگیجه و وزوز گوش
- تعریق زیاد بدن
- خواب آلودگی
- افزایش حرارت و سوزش در نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که در شب بیشتر تشدید می شود
- خشک و تلخ شدن دهان
- ورم و پف کردن صورت
- درد در ناحیه سر که غالبا به صورت احساس سنگینی در سر بروز می کند
[/tie_list]
لازم به ذکر است، اشاره به موارد فوق به این معنی نیست که همه ی کسانی که دچار افزایش چربی خون می شوند تمام علایم گفته شده را بروز می دهند، بلکه اکثرا بیماران تنها برخی از این علایم را دارند.
علل افزایش چربی خون
علل مختلفی برای افزایش چربی خون مطرح شده است که ما در ادامه به برخی از آن ها اشاره می نماییم :
[tie_list type=”checklist”]
- ۱-علل تغذیه ای مانند استفاده از غذا های چرب به ویژه فست فود ها، استفاده از روغن های ناسالم، کمبود مصرف غذاهای فیبر دار
- ۲-علل روحی و روانی مانند داشتن استرس که می تواند موجب افزایش چربی خون شود
- ۳-کمبود فعالیت بدنی
- ۴-یبوست
- ۵- ضعیف شدن تدریجی کبد که تنظیم کننده اصلی چربی خون در طول زندگی است بر اثر عادات غلط تغذیه ای و روش های ناصحیح زندگی
[/tie_list]
عوارض افزایش چربی خون
بالا رفتن چربی خون موجب تجمع چربی ها در دیواره رگ ها و تنگ شدن آن ها می شود و در پی آن خطر ابتلا به سکته مغزی، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق افزایش پیدا می کند. هم چنین افزایش چربی خون به همراه بیماری هایی نظیر کم کاری تیروئید، نارسایی های مزمن کلیه، بیماری های قند(دیابت)، چاقی، بعضی از عفونت ها ، اعتیاد به الکل ، ایدز و … نیز دیده می شود.
تشخیص چربی خون
جهت تشخیص این بیماری باید آزمایشی انجام داد که در طی آن کلسترول کل، کلسترول HDL (خوب)، کلسترول LDL (بد) و تری گلیسرید اندازه گیری می شود. برای انجام این آزمایش و جهت اندازه گیری دقیق چربی های خون باید ۹ تا ۱۲ ساعت قبل از آن چیزی به جز آب نخورید و ننوشید. میزان کلسترول و تری گلیسرید خون معمولا به میلی گرم کلسترول در دسی لیتردر خون اندازه گیری می شود.
کلسترول چیست ؟
کلسترول نوعی چربی است که در ساخت و نگه داری سلول ها، برخی هورمون ها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی نقش دارد و در همه سلول های بدن شما یافت می‌شود و وجود آن در کبد، نخاع و مغز ضروری است. کلسترول در خون حل نشده و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول و از آن خارج می گردد. لیپوپروتئین ترکیبی از پروتئین و چربی است و چربی را در خون حمل می کند. مقدار نرمال و مناسب کلسترول در بدن کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است.
زیاد شدن کلسترول در خون موجب رسوب چربی ها در سطح رگ ها شده که این امر جریان طبیعی خون را با مشکل مواجه می کند. در این حالت قلب به میزان کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش می یابد.
نحوه ایجاد کلسترول در بدن
کلسترول به دو شیوه در بدن به وجود می آید :
۱- کلسترول توسط خود بدن ساخته می شود که کبد با ساخت روزانه حدود ۱۰۰۰ میلی گرم بیشترین کلسترول را می سازد.
۲- کلسترول از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود که میوه ها ، سبزیجات، روغن های گیاهی، غلات و آجیل دارای کمترین مقدار کلسترول و زرده تخم مرغ و گوشت دارای بیشترین مقدار کلسترول هستند.
تری گلیسرید چیست ؟
چربی که در غذا ها وجود دارد تری گلیسرید است. اگر کالری زیادی به بدن وارد شود، مقدار اضافی کالری توسط بدن به تری گلیسرید تبدیل شده و در سلول های چربی ذخیره می شود. مقدار نرمال و مناسب تری گلیسرید کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر می باشد. از عواملی که باعث افزایش تری گلیسرید خون شود می توان چاقی و اضافه وزن، عدم تحرک ، سیگار کشیدن، مصرف الکل و داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات را نام برد.
برای کاهش تری گلیسرید چه کارهایی می توان انجام داد ؟
[tie_list type=”checklist”]
- استفاده از رژیم غذایی کم چرب
- انجام ورزش
- درست کردن غذا با روغن های گیاهی مثل کانولا، ذرت و زیتون
- پرهیز از مصرف شیرینی و نوشیدنی های شیرین
- دوری کردن از نوشیدن الکل
- متعادل کردن وزن
[/tie_list]
انواع چربی های موجود در خون
LDL
کلسترول بد یا LDL ذرات کلسترول را در طول بدن شما انتقال می دهند. LDL با متصل شدن به دیواره رگ ها موجب سخت و تنگ شدن آن می شود.
HDL
کلسترول خوب یا HDL کلسترول اضافی بدن را برداشته و به کبد باز می گرداند.
VLDL
VLDL هم مثل LDL ذرات کلسترولی را بزذگ می کند و باعث تنگ شدن رگ های خونی می شود. این چربی بالاترین میزان تری گلیسرید که نوعی چربی در خون است را دارد. اگر شما برای درمان کلسترول بالای خون تحت درمان هستید ولی در عین حال هم چنان دارای VLDL بالا نیز هستید باید به درمان اضافه تری برای کاستن VLDL نیز بپردازید.
چگونه LDL را در بدن کاهش دهیم ؟
[tie_list type=”checklist”]
- پرهیز از مصرف زیاد کلسترول و چربی
- پرهیز از افزایش کالری دریافتی
- زیاد کردن تحرک و فعالیت های بدنی
- ثابت نگه داشتن وزن
[/tie_list]
چگونه HDL را در بدن افزایش دهیم ؟
[tie_list type=”checklist”]
- انجام ورزش مخصوصا دویدن
- با کم کردن هر نیم کیلو گرم از چربی های اضافه بدن، مقدار HDL یک درصد افزایش می یابد
- با کنار گذاشتن سیگار، هفته ای ۷ واحد به مقدار HDL اضافه می شود
- دوری کردن و پرهیز از مصرف زیاد شکر، آرد، سیب زمینی، برنج وغذاهایی که قند خون را افزایش می دهند، باعث کاهش HDL خون می شود.
- ورزش کردن پیش از خوردن وعده های غذایی پر چرب، میزان HDL خون را افزایش می دهد
[/tie_list]
درمان چربی خون
ورزش و رژیم غذایی سالم اولین قدم در برابر کلسترول بالا است. در صورتی که کلسترول با ورزش و رژیم غذایی سالم همچنان بالا بود، پزشک دارو تجویز می کند.
انتخاب نوع دارو توسط پزشک نیز بستگی به علل مختلفی مانند سن و عوارض احتمالی دارو بر فرد دارد. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
[tie_list type=”checklist”]
- استاتین ها
- مسدود کننده های بایل اسید
- بازدارنده های جذب کلسترول
- داروهای تزریقی
- داروهایی که برای تری گلیسرید بالا تجویز می‌شود نظیر : فیبرات ها، نیاسین و منابع اسیدهای چرب امگا ۳
[/tie_list]
علاوه بر درمان دارویی، می توان با استفاده از گیاهان و مواد غذایی سالم و گیاهی نیز به درمان چربی خون پرداخت که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می نماییم :
دمکرده آویشنن
یکی از پایین آورنده‌های مناسب چربی خون دمکرده آویشنن می باشد که از دیدگاه طب سنتی ایران دفع کننده رطوبت و بلغم از بدن است.
سرکه سیب
مصرف روزانه تنها یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب، به پایین آمدن کلسترول کمک فراوانی می کند.
سیاه دانه یا دانه تره
مصرف روزانه یک قاشق چای خوری پودر یا نیمکوب شده سیاه دانه یا دانه تره می تواند در کاهش چربی خون تأثیر گذار باشد.
فلفل سیاه
به دلیل داشتن ماده «پپرین» که موجب طعم تند فلفل می شود، فلفل سیاه تشکیل سلول‌های جدید چربی را متوقف می کند و خاصیت ضد چربی دارد.
سبزیجات
از جمله سبزیجاتی که می توانند برای درمان چربی خون موثر باشند سیر، سویا، گشنیز، جعفری و شوید هستند.
چای پور (Pu-erh tea)
یک نوع چای معروف چینی است که خواص بسیار زیادی برای کاهش چربی و کلسترول دارد.
سماق
استفاده از سماق همراه با غذا به دلیل تأثیراتی که روی صفرا دارد، می تواند تأثیرات مناسبی در پایین آوردن چربی خون داشته باشد.
سخن پایانی
چربی خون یکی از بیماری های شایع این عصرمی باشد که حداقل حدود ۲۰ درصد از افراد جامعه به نوعی به بیماری افزایش چربی خون مبتلا می شوند. به همین سبب ما در این مطلب سعی کردیم شما را به طور کامل و جامع با این بیماری و علل آن آشنا نماییم. اگر شما هم اطلاعاتی درباره ی این بیماری می دانید با ما و دیگران مخاطبان به اشتراک بگذارید.
