آیا تا به حال از خود پرسیده اید که چرا شامپوها در هنگام مخلوط کردن با آب به سرعت کف کرده و حالتی مشابه یک فوم پیدا می کنند؟ بسیاری از شامپوهای موجود در بازار حاوی مواد کف کننده شیمیایی مانند لوریل سولفات سدیم ،سدیم دو سیل سولفات و … می باشند که این مواد به سولفات ها معروف اند .
این مواد به ترکیب و عمل نمودن سریع شامپو با آب کمک می کنند و باعث ایجاد کف می شوند تا موها و پوست سر شما بهتر و تمیز تر شود .سولفات ها را می توان در بیشتر شامپوهای موجود در بازار پیدا نمود .چنان چه غلظت سولفات های موجود درون شامپوها کم باشد می توان آن را محصول بی خطری دانست اما بهتر است بدانید استفاده مکرر از محصولاتی که حاوی غلظت بالایی از سولفات ها می باشند سبب آسیب دیدن پوست و موی سر شده و چربی مفید موها را از بین می برد .
از منظر مراقبت از سلامتی و زیبایی موها مطمئنا این مساله موضوع خوبی نیست .به همین دلایل در این راهنما می خواهیم در مورد اثرات سوء سولفات های موجود در شامپوها بر روی مو با شما صحبت کنیم و دلایل اصلی این که چرا نباید از شامپوهای حاوی سولفات برای شست و شوی موهایتان استفاده کنید را برایتان بازگو نماییم .
سولفات چیست؟
سولفات ها از منظر شیمیایی نوعی سورفاکتانت هستند که در تولید بسیاری از محصولات شوینده از آن ها استفاده می شود .کار این مواد این است که سطح کشش سطحی بین شامپو و پوست سر را کاهش داده و به مواد فعال موجود در شامپو اجازه تمیز کردن موها و زدودن چربی و آلودگی از روی موها را می دهد .وجود سولفات ها در محصولات متنوعی مشاهده شده است از شامپو گرفته تا سایر مواد شوینده لباس و حتی ظرف .عناصری مانند لوریل سولفات و سایر هم خانواده ها زمانی که در شامپو استفاده می شوند اثرات پاک کنندگی شامپو را تقویت کرده و اجازه پاکسازی بیشتر و موثرتری برای شست و شو و تمیز نمودن موها به شامپو می دهند .اگر چه وجود این ترکیبات گزینه خوبی برای یک شوینده و افزایش اثر بخشی آن به شمار می رود اما استفاده بیش از حد از شامپوها و سایر شوینده های محتوی این ترکیبات در دراز مدت می تواند اثرات مخربی را بر روی پوست و مو داشته و سبب از بین رفتن مواد مغذی و چربی های مفید پوست سر و موها شود.
انواع سولفات ها
انواع مختلفی از این ماده وجود دارند که در زیر به مهم ترین آن ها یعنی سدیم لوریل سولفات ،سدیم لوریل اتر سولفات و آمونیوم لوریل سولفات اشاره می کنیم .
تاریخچه استفاده از سولفات ها در تهیه شامپوها
در سال ۱۹۳۰ میلادی برای اولین بار یک شرکت به نام (پروکتل اند گمبر) از این ماده در تهیه شامپو استفاده نمود و این شامپوها زمانی که روانه بازار شد مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت.
آیا وجود این ماده در شامپو خطرناک است؟
با گذشت سال ها هنوز هم بازار شایعاتی مبنی بر سرطان زا بودن و اثرات سرطات زایی این ماده ها موجود در شامپو و سایر محصولات شوینده داغ است .در مورد اثرات سرطان زایی سولفات هایی مانند سدیم لوریل در محافل علمی مباحث زیادی مطرح شده است اما تاکنون هیچ مدرک علمی دال بر اثبات این ادعا یافت نشده است .با توجه به این که تاکنون هیچ گونه شواهدی مبنی بر اثرات سرطان زایی یا سرطان زا بودن این ترکیبات و یا ارتباط این ترکیبات شیمیایی با سرطان یافت نشده است اما با این حال پزشکان معتقدند استفاده مداوم و بالقوه از محصولات حاوی سولفات ها می تواند به موهای شما آسیب رسانده و با تحریک ساختار پوست سر سبب تضعیف فولیکول ها و مشکلات عمده ای برای موها شود.در ادامه برخی از معایب و مضرات وجود سولفات ها در شامپوها را برایتان بیان می کنیم.
۱.حذف پروتئین های مو
همه ما به خوبی می دانیم ساختار مو از ترکیبات پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است و در واقع مو به خودی خود یک رشته پروتئینی به شمار می آید .۹۱% هریک از تارهای مو از پروتئین تشکیل شده است و در صورت آسیب دیدن پروتئین های مو تارهای مو ضعیف و شکننده شده ،زیبایی ظاهری آن از بین رفته و تارهای مو کدر و بد رنگ می شوند .بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۵ میلادی موهای غوطه ور در محلول سدیم دو دسیل سولفات هفت برابر بیش تر از موهای غوطه ور در آب پروتئین از دست می دهد و بر همین اساس مشخص گردید وجود این ماده با آسیب دیدن پروتئین موها ارتباط تنگاتنگی دارد و در نتیجه این ترکیبات شیمیایی با داشتن غلظت بالای دو درصد می توانند منجر به شکستگی و خشکی تارهای مو،دوشاخه شدن و یا ایجاد موخوره بر روی موها شوند .به همین دلایل افرادی که موهای خود را کراتینه و یا رنگ کرده اند با مصرف شامپوهای حاوی سولفات موهایشان بیشتر آسیب دیده و تضعیف می شود . با استفاده از شامپوهای خانگی می توانید جلوی این مشکلات را بگیرید.
۲.سولفات ها سبب بروز درماتیت تماسی می شوند .
این ماده نه تنها سبب از بین رفتن پروتئین های مو می شوند و تارهای مو را تضعیف می کنند بلکه می توانند باعث سوزش شدید چشم و ایجاد بثورات دردناکی به نام درماتیت تماسی شوند .مطالعات علمی انجام شده در سال ۱۹۹۶ میلادی نشان می دهد افرادی که دارای سطح سرامید (نوعی مولکول لیپید کومی که در سلول های پوست یافت می شود ) کمی می باشند پس از قرار گرفتن در معرض سولفات هایی مانند لوریل سدیم بیشتر دچار تحریک پوست و در نتیجه درماتیت تماسی می شوند .تمامی افرادی که پس از استفاده از شامپو از نرم کننده های حاوی سولفات ها استفاده می کنند می توانند دچار این بثورات جلدی شوند .به همین دلیل توصیه می کنیم مصرف شامپوهای حاوی این ماده را محدود نمایید تا از بروز درماتیت تماسی و سایر بثورات جلدی در امان بمانید.
۳. علت اصلی ریزش مو
بر اساس تحقیقات انجام شده مشخص شد طاسی سر با الگوی مردانه در اثر ترکیبی از عوامل و اختلالات هورمونی و عوامل ژنتیکی ایجاد می شود .حساسیت ژنتیکی به دی .اچ . تی ها یکی از علل اصلی ریزش مو با الگوی مردانه محسوب می شوند .بنابراین این ترکیبات می توانند به صورت غیر مستقیم در ریزش موها تاثیر داشته باشند .بنابراین چنان چه مستعد تحریک پوست توسط این ماده هستید بهتر است بدانید این ترکیبات می توانند در ضعیف شدن تارهای مو و در نتیجه ریزش موها نقش موثری داشته باشند .
چگونه از قرار گرفتن در معرض سولفات ها جلوگیری کرده و سطح استفاده از این ترکیبات شیمیایی را کاهش دهیم؟
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض سولفات ها و کاهش مصرف این ترکیبات شیمیایی کاری بسیار ساده است .با توجه به این که بسیاری از شامپوها و نرم کننده های موجود در بازار حاوی لوریل سولفات سدیم،سدیم ددسیل سولفات سدیم و … می باشند تنها کافی است در زمان خرید شامپو به لیبل ترکیبات تشکیل دهنده شامپو یا برچسب مواد موجود در شامپوی مورد نظرتان نگاه کنید و در صورت وجود این ترکیبات در آن به دنبال شامپوی بدون سولفات باشید و آن را خریداری کنید .
اگر چه شامپوهای بدون این ماده دیرتر کف می کنند و از کف کمتری برخوردارند اما آن ها نیز می توانند موهای شما را به خوبی تمیز نموده و آلودگی های روی آن را از بین ببرند .استفاده از این شامپوها در دراز مدت می تواند از سلامت پوست و موی شما مراقبت نموده و اثرات سویی برای سلامتی و زیبایی شما به همراه نداشته باشد .
کلام پایانی
حال که با معایب این ماده آشنا شدید نوبت به معرفی شامپوهای بدون سولفات می رسد.شامپوی بدون سولفات یا عاری از سولفات شامپویی است که در ترکیبات آن از ترکیبات سدیم لوریل سولفات، سدیم لوریل اتر سولفات و آمونیوم لوریل سولفات و سایر مشتقات آن استفاده نشده است .اگر نمی توانید در محدوده مکانی خود چنین شامپویی را پیدا کنید حداقل از شامپوهای دارای غلظت پایینی از این محصولات استفاده کنید و یا در صورت وجود این ماده موهایتان را به خوبی آبکشی کنید تا از عدم باقی ماندن شامپو در لا به لای موهایتان اطمینان یابید .این ترکیبات اگرچه پاک کننده هایی بسیار خوب و ارزان قیمت هستند اما زمانی که در غلظت بالایی در فرمولاسیون یک شامپو استفاده شوند می توانند معایب نامبرده را به همراه داشته باشند .
این مقاله فقط به منظور اهداف اطلاع رسانی تهیه شده است و یک توصیه پزشکی نمی باشد. در نتیجه همیشه در مورد خطرات و مزایای هر نوع محصول و قبل از اقدام به هر درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
این مطلب در بخش تحریریه سایت ایرانوس گردآوری شده و استفاده از آن برای اهداف غیر تجاری و با قید نام منبع بلامانع است.
